sábado, 27 de febrero de 2010
Avelino Cachafeiro Bugallo e a súa MUIÑEIRA DE CHANTADA
Avelino Cachafeiro Bugallo (26 maio1899-13 abril 1972)
A morte da súa muller(Josefa Cortizo Nogueira) no ano 1946 coa que casara 17 anos antes, entra nunha etapa na que esquece a gaita dedicándose a outros oficios ata que morre na propía vila que o viu nacer o 13 de abril de 1972.
Avelino.- Uxío
Arrieiros.-Arturo,Martín,Dani e Pablo
Zapateiro + Axudante.- Alex e Jonathan
Nenos.- Carlitos, Antón, Borja, Cris.
Costureiriñas.- Elena, Laura
Bailadoras.- Estrella, Silvia-Valeria, Pilar-Elena, Ada-Laura.
Uxío (entra caracterizado:Bigote,boina-sombreiro) tocando o tambor.
Entran os nenos con algarabía e ó ver a Avelino, aplauden e berran:
Nenos: _ ¡¡¡BIEN!!!!—
Os nenos diríxense a el pedíndolle:
Carlitos: - Avelino, contanos un conto
Avelino: - Bo,non sei que conto vos hei contar, xa volos teño todos contados.
Cris: -Pensa, Avelino, ¡tantos como ti sabes! Seguro que aínda tes moitos que non nos contache.
Avelino: - Deixádeme pensar un pouco, calade senon non me concentro.
(Avelino, pon cara de pensar e volve a toca-lo tambor)
Borja: _e ¿ porque non toca-la gaita?
Avelino: _ (Pon cara de recordar) e di:
_ A gaita hai tempo que a colguei no chaleque …¡Teñoa no recordo!
( ilumínase á cara e empeza a contar)
Cando era novo…non tanto coma vos…..algo máis vello…bueno¡era xa un rapaz que lle gustaban as festas e o baile aconteceume o seguinte:
Nunha romería cerca de Chantada…atopei unha moza ¡guapísima!,balei con ela unhas cantas pezas (aparece Valeria no escenario-enfocala co cañon,para chamar a atención sobre ese plano.Mentras Uxío quita o bigote e a boina para facer del mismo de rapaz;acércase a Valeria e baila, rematando a peza,entre os dous ten lugar esta conversa)
Avelino:- Gústame ben como bailas,¿Poderías bailar comigo tódalas pezas na festa de Chantada?
Valeria(Josefa): _Ben poideches ver que teño moitos pretendientes; e pra non lle facer un feo a ningún, no día da Patrona,hei de estar con aquel que me traiga composto unha un fermosa peza de baile,¡que a Virxe me axude!
(Avelino volve a sentar e pon o bigote e o sombreiro; ca luz do cañon séguese a Josefa ata que desaparece do escenario.Apágase o cañón e Avelino seguirá co conto:
Avelino:_ Así deste xeito marchei para casa, só tiña unha cousa na cabeza…facer unha peza de baile…
Nenos: -e…¿fixéchaa?
Avelino:- Botei días e días pensando pro non se me ocurría nada e se as veces me saía un tirulirulaina…acababa por non poder completala e aborrecíame e deixaba todo…
Chegou o día da Festa e marchei cara aló rezando polo camiño para ver se ocurría un milagre e aínda era quen de cantar algo, pois a moza gustábame ben.
Indo cara aló atopei uns arrieiros polo camiño( entran os arrieros ó escenario por onde entrou Josefa)
Avelino:-¡Bos días!
Arrieiros: _Bos días
Avelino:-E vostedes que andan tanto…dun sitio para outro non saberán algunha canción ben bonita pra bailar.
Arrieiros(contestan algo añoxados):_ Eu non paro de andar
Dun ladiño para outro
Eu non sei cantar
Nin tampouco sei toca-lo bombo
Avelino:-Máis para diante atopei ó zapateiro de Antas e ó seu axudante:
A ¿onde ides?
Alex e Jonathan:-Imos cara a onde ves ti, ó contraxeito.
Avelino:-Estades moi parrandeiros¿Non saberedes ningunha canción?
Alex:- Esta muiñeiriña nova
Jonathan:- ¿Quen a trouxo a esta terra?
O zapateiro de Antas
Na punta dunha subela
Avelino falando cos nenos:- Parecíame que todos estaban a rirse de mín.Seguín andando e atopei cunhas costureiriñas,como xa era tarde e iba anoxado xa non quería falar con nadie díxenlles:
-¡Adiós , adiós!
E elas sorríndose dixéronme:
Todalas costureiriñas
Son amigas da conversa
O que ha de falar con elas
Que non leve moita presa
Seguín andando andando e de repente ocurriu……
Nenos: _¿que ocurriu? _¿que ocurriu? _¿que ocurriu? (colócanse hacia un lado no escenario)
Empecei a repasar todo o que me dixeran(toca o tambor e repasa a cantiga unha vez)
Parecía que soaba ben. E soou ben.Con ela conquistei a miña Josefa.
E así se bautizou: Muiñeira de Chantada.
Ponse a música da muiñeira e salen bailar. Fan parella Avelino e Josefa.
Escenificación levada a cabo polos alumnos de 2º curso no ano académico 2006/07.
lunes, 15 de febrero de 2010
NA FONTE DA PINGUELA
xunto á Ponte Vella,
reuníanse os mozos e mozas
aló polos anos cuarenta.
Alí onde o Vento Norte
riza as augas do Miño
naceron moitos amores
que hoxe están xa no olvido.
Nós, neste mes de maio
no mes das flores
no mes das Nosas Letras
no mes das nosas longas tardes de xogo
daqueles nosos antergos
que fixeron posible
a historia do noso pobo.
Ano 2004.Letras Galegas.
Mª Jesús Pérez Veiga.
CONVERSAS
Entra María no escenario co cántaro na cabeza (apoiado nunha rodela).Tropeza (pero pouco) e logra mante-lo equilibrio e o cántaro no pico da cabeza.
Están colocados os que xogan a partida.Os miróns atenden a todo.
— ¡ Ouuuuh! ... menos mal que non me caeu porque senon … ¡aló ía toda a miña fortuna … Esto que levo aquí ¿sabedes o que é?
(se contestan: “Leite”…) sigue 1
(se contestan:”Non”…) sigue 2
1) — Pois si
2) Pois é leite. ¿Parecevos pouco? Non deixedes que a vista vos engañe, porque hei pasar pola pinguela e despois xa hei ter algo máis…un pouco máis, bueno aínda ben máis…e despois hei levalo a feira…cos cartos que me deixe hei comprar unha pita que a poñer ovos e despois hei vendelos….e despois co que me diesen hei comprar (móvese contenta polo escenario) máis pitas que han poñer máis ovos que hei vender….(xira sobre si misma e cae estirada no escenario e o cántaro escangállase esparcíndose os bombóns)
Entra Jesús
( Colle un bombón do chan e mirando para él di):
— Sempre pensei que eras un bombón o que nunca imaxinei é que os sementaras (quítalle o papel ó bombón e comeo saboreándoo)
(Mentras tanto María levántase estirando na saia e o mantelo, moi preocupada porque non se lle vexan as pernas e con cara de enfada di):
— A ti xa tiña eu ganas de verte
— E porqué… bombonciño?
(María, con cara de máis enfadada)
— Andas por aí dicindo que estou toliña por ti
porque che miro pra cara
pois has de saber rapaz
que moitos son os que van á feira
¡MIRAN!
e non comprar nada!
Jesús:_ Que son guapo ben se ve
e deso non teño a culpa
se ti non o sabes apreciar
outras máis listas haberá.
(Entra o Manuel pola parte dereita—diante do escenario)
Manu:— Mira, mira esta parelliña
rifa que rifa a estas horas
ben é sabido de todos
que os que este ano rifan
o ano que vén enamoran
Iria: — ¡Anda, quen apareceu!
de ti non precisamos agora
sempre o demo a vai armar
anque sexa a deshora.
Manu: — ¡Muller! Non te alporices
que eu nunca mal che fixen
¿Qué é, que por non atopar contigo
non podo saír pasear ó camiño?
Iria: —Pasear pasearás.
Non sei se perderás o paseo.
Pro fas ben facelo asi
Mentras se cumpra o teu desexo.
(marcha,con moito salero. Jesús e Manu quedan )
Jesús: — As mulleres non son doadas de entender
Manu: — E que elas non son capaces de entende—lo noso querer.(Saen os dous do escenario)
Nunha esquina do escenario José Ramón, Borja, Jorge e Rubén xogan a partida. Paulo,Dani e Barrera están de miróns e non só da partida senon do que pasou no escenario cos que actuaron anteriormente. Os máis chismosos son os tres que non xogan.
Paulo non lles perde punto (aos tres de antes) e levántase facendo que os segue pero volve e dirixíndose ós seus compadres di
Paulo: — ¿Vistes a eses tres en apuros?
Daniel refregando nas mans como se tivera frío o mesmo tempo que fala como se reflexionara profundamente
Dani: — Non sei que é o que lles pasa
Pero dende hai unha tempada
Non fan máis que se atopar(pousa as mans fortemente nos xeonllos)
¿será por casualidá ?
Barrera: —Non deben botar ben as contas (bebendo viño—cola cun vaso)
pois senon xa se decatarían (xirando o contido do vaso)
que entre eses tres, un…¡SOBRA! (pousando forte o vaso)
Mentras a partida segue
José R: — Estanche nos anos mozos
Cabeza non hai ningunha
e aínda sendo día
xa pensan que é… noite escura.
Borja: — Máis vale así, pois xa sabedes:
o que non tolea de novo
tolea de vello.
E un vello verde non pinta ben.
Cada cousa ó seu tempo, no seu lugar e a súa hora
¿é, ou non é?
JorgeJ
(Dándolle un golpe coa palma da man na espalda a Borja)
— Será, oh será…
Pero agora é hora
De atender a botala partida
Da taberna da Camila
Rubén: — Xogámo—lo litro, un litro de tinto
e non teremos frío polo camiño.
Todos: — ¡E vivan os viñateiros de Rábade!
Un: ¡— E a Camila!
(Maza nas mans e berra):
— Camila trae un litro
— (Cérrase o telón)
Entran no escenario Mª Carmen, Luis e Natalia. Luis vestido con aire de cidade(pantalón de traxe-camisa), Natalia con sombrilla(dase aires), Mª Carmen con mantelo. Semellan que veñen sostendo unha conversación interesante(oise expresións: “que va, si, que no…acércanse entón empeza a verdadeira conversa:
Mª Carmen: — Este empéñase en dicir
Que agora, na nosa aldea,
xa non queda con quen falar.
Natalia: — Eso pásalle a el por ser
da capital.
Luis: — ¡Anda pra aí!
Mira con que vés agora…
¡DA CAPITAL!
Eso é co que ti soñas…e é alí
Onde as persoas están máis soas…
Mª Carmen:—¿Non me digas?...¿ti non serás desas persoas?
Luis:-¡Muller!; eu co meu estilo
sempre atopo
algún“arrimo”.
Mª Carmen:-E logo….¿de que te queixas?
Natalia:-Vés aquí coa túa mellor chaqueta
pra decirnos o que che peta.
¡Vaite! e non ofendas.
Luis:-Non estaba no meu ánimo ofender
senon botar unha parrafada
agora ó atardecer.
Mª Carmen:-Pois se tes ganas de falar
imos a outro lugar
alí atopara-la mocidade
con ganas de troula e baile.
(Saen do escenario)
Detrás das cortinas Brais berra:
— ¡Anda Xosé que é tarde!
Sae e pasa coma un lóstrego murmurando: “sempre igual, non dan andado, non dan andado….”
Lucas (detrás das cortinas): —¿ A donde irá?...(saíndo ó escenario,segue dicindo)¿A donde irá?
Á.Grande (detrás das cortinas):-¡Eh! Esperade por min que tamén vou. (sae ó escenario para atoparse con Lucas).
Lucas:-¡Home! Ti tamén….vas e… ¿a donde vas?Esoutro levaba tanta prisa que aínda non mo deu dito.
A.Grande:—Debe ir a fonte da Pinguela que oín que a estas horas están por alí pasmando e dándolle ó conto as mozas do lugar.
Acábase cantando: Na fonte da pinguela
Peza teatral escrita para escenificar,por primeira vez, polos alumnos nomeados nela.
Autora: Mª Jesús Pérez Veiga.
Están colocados os que xogan a partida.Os miróns atenden a todo.
— ¡ Ouuuuh! ... menos mal que non me caeu porque senon … ¡aló ía toda a miña fortuna … Esto que levo aquí ¿sabedes o que é?
(se contestan: “Leite”…) sigue 1
(se contestan:”Non”…) sigue 2
1) — Pois si
2) Pois é leite. ¿Parecevos pouco? Non deixedes que a vista vos engañe, porque hei pasar pola pinguela e despois xa hei ter algo máis…un pouco máis, bueno aínda ben máis…e despois hei levalo a feira…cos cartos que me deixe hei comprar unha pita que a poñer ovos e despois hei vendelos….e despois co que me diesen hei comprar (móvese contenta polo escenario) máis pitas que han poñer máis ovos que hei vender….(xira sobre si misma e cae estirada no escenario e o cántaro escangállase esparcíndose os bombóns)
Entra Jesús
( Colle un bombón do chan e mirando para él di):
— Sempre pensei que eras un bombón o que nunca imaxinei é que os sementaras (quítalle o papel ó bombón e comeo saboreándoo)
(Mentras tanto María levántase estirando na saia e o mantelo, moi preocupada porque non se lle vexan as pernas e con cara de enfada di):
— A ti xa tiña eu ganas de verte
— E porqué… bombonciño?
(María, con cara de máis enfadada)
— Andas por aí dicindo que estou toliña por ti
porque che miro pra cara
pois has de saber rapaz
que moitos son os que van á feira
¡MIRAN!
e non comprar nada!
Jesús:_ Que son guapo ben se ve
e deso non teño a culpa
se ti non o sabes apreciar
outras máis listas haberá.
(Entra o Manuel pola parte dereita—diante do escenario)
Manu:— Mira, mira esta parelliña
rifa que rifa a estas horas
ben é sabido de todos
que os que este ano rifan
o ano que vén enamoran
Iria: — ¡Anda, quen apareceu!
de ti non precisamos agora
sempre o demo a vai armar
anque sexa a deshora.
Manu: — ¡Muller! Non te alporices
que eu nunca mal che fixen
¿Qué é, que por non atopar contigo
non podo saír pasear ó camiño?
Iria: —Pasear pasearás.
Non sei se perderás o paseo.
Pro fas ben facelo asi
Mentras se cumpra o teu desexo.
(marcha,con moito salero. Jesús e Manu quedan )
Jesús: — As mulleres non son doadas de entender
Manu: — E que elas non son capaces de entende—lo noso querer.(Saen os dous do escenario)
Nunha esquina do escenario José Ramón, Borja, Jorge e Rubén xogan a partida. Paulo,Dani e Barrera están de miróns e non só da partida senon do que pasou no escenario cos que actuaron anteriormente. Os máis chismosos son os tres que non xogan.
Paulo non lles perde punto (aos tres de antes) e levántase facendo que os segue pero volve e dirixíndose ós seus compadres di
Paulo: — ¿Vistes a eses tres en apuros?
Daniel refregando nas mans como se tivera frío o mesmo tempo que fala como se reflexionara profundamente
Dani: — Non sei que é o que lles pasa
Pero dende hai unha tempada
Non fan máis que se atopar(pousa as mans fortemente nos xeonllos)
¿será por casualidá ?
Barrera: —Non deben botar ben as contas (bebendo viño—cola cun vaso)
pois senon xa se decatarían (xirando o contido do vaso)
que entre eses tres, un…¡SOBRA! (pousando forte o vaso)
Mentras a partida segue
José R: — Estanche nos anos mozos
Cabeza non hai ningunha
e aínda sendo día
xa pensan que é… noite escura.
Borja: — Máis vale así, pois xa sabedes:
o que non tolea de novo
tolea de vello.
E un vello verde non pinta ben.
Cada cousa ó seu tempo, no seu lugar e a súa hora
¿é, ou non é?
JorgeJ
(Dándolle un golpe coa palma da man na espalda a Borja)
— Será, oh será…
Pero agora é hora
De atender a botala partida
Da taberna da Camila
Rubén: — Xogámo—lo litro, un litro de tinto
e non teremos frío polo camiño.
Todos: — ¡E vivan os viñateiros de Rábade!
Un: ¡— E a Camila!
(Maza nas mans e berra):
— Camila trae un litro
— (Cérrase o telón)
Entran no escenario Mª Carmen, Luis e Natalia. Luis vestido con aire de cidade(pantalón de traxe-camisa), Natalia con sombrilla(dase aires), Mª Carmen con mantelo. Semellan que veñen sostendo unha conversación interesante(oise expresións: “que va, si, que no…acércanse entón empeza a verdadeira conversa:
Mª Carmen: — Este empéñase en dicir
Que agora, na nosa aldea,
xa non queda con quen falar.
Natalia: — Eso pásalle a el por ser
da capital.
Luis: — ¡Anda pra aí!
Mira con que vés agora…
¡DA CAPITAL!
Eso é co que ti soñas…e é alí
Onde as persoas están máis soas…
Mª Carmen:—¿Non me digas?...¿ti non serás desas persoas?
Luis:-¡Muller!; eu co meu estilo
sempre atopo
algún“arrimo”.
Mª Carmen:-E logo….¿de que te queixas?
Natalia:-Vés aquí coa túa mellor chaqueta
pra decirnos o que che peta.
¡Vaite! e non ofendas.
Luis:-Non estaba no meu ánimo ofender
senon botar unha parrafada
agora ó atardecer.
Mª Carmen:-Pois se tes ganas de falar
imos a outro lugar
alí atopara-la mocidade
con ganas de troula e baile.
(Saen do escenario)
Detrás das cortinas Brais berra:
— ¡Anda Xosé que é tarde!
Sae e pasa coma un lóstrego murmurando: “sempre igual, non dan andado, non dan andado….”
Lucas (detrás das cortinas): —¿ A donde irá?...(saíndo ó escenario,segue dicindo)¿A donde irá?
Á.Grande (detrás das cortinas):-¡Eh! Esperade por min que tamén vou. (sae ó escenario para atoparse con Lucas).
Lucas:-¡Home! Ti tamén….vas e… ¿a donde vas?Esoutro levaba tanta prisa que aínda non mo deu dito.
A.Grande:—Debe ir a fonte da Pinguela que oín que a estas horas están por alí pasmando e dándolle ó conto as mozas do lugar.
Acábase cantando: Na fonte da pinguela
Peza teatral escrita para escenificar,por primeira vez, polos alumnos nomeados nela.
Autora: Mª Jesús Pérez Veiga.
sábado, 6 de febrero de 2010
viernes, 5 de febrero de 2010
O PÍCARO....MARIO BROS-IÑO
7/08/2008
5/29/2008
Mario aparece no escenario, que ten estructura de pantalla de xogos (colgadas 3 flores nas que Mario reparará ó desprazarse na primeira volta e, na segunda volta, fará debaixo delas os saltos que fai Mario no xogo(Daniel moverá no ordenador o Mario para emitir o son correspondente).
Cris, Pablo e Martín estarán colocados ao fondo do escenario (atacantes ao final da escena) mentras que os outros nenos estarán deitados como para señalizar os camiños polos que Mario se desplaza.
A escena remata cando Mario atacado, derruba aos tres inimigos(Cris,Pablo,Martín) Mario fai un salto como para saír da pantalla,quedando sentado e medio atontado.
Ao acabar( se se produce risa no público,hai que esperar)
Mario saudará:
_ ¡OOOOOOOOOlllllllaaaaaaaa! (o público loxicamente contestará e senon Mario repitirá o saúdo ata consegui-la resposta desexada; entón poñerá cara de sorpresa como se de repente se extrañase de oír a resposta, pensa sacude a cabeza, volve a saudar con voz baixa como se estivera algo asustado(espera a resposta do saúdo) e entón saltará de delicia dicindo:
_¡Oh! ¡CONSEGUINO!…desprazarase a distintos puntos do escenario (ós dous extremos do escenario empuxando o cristal da pantalla como comprobando que está alí, o cristal claro.
_ ¡CONSEGUINO!…(vólvese outra vez para tocalo cristal) e di:
_O CRISTAL (alguén golpeará un cristal para face-lo efecto)QUEDA ATRÁS SAÍN DA PANTALLA …¡PUFF! TODA UNHA VIDA METIDO NUNHA PANTALLA ……(fai un silencio,como apesadumbrado…bota un profundo suspiro e di:
- Antes nos vos era así…. Non ...non . ..non era así.
- E…Agora….
¡Agora…sempre con esas maquinuchas! …..¡ides acabar cos ollos!
……..
- É verdade. Isto das maquinuchas é novo.
- ¡Antes!... ¡Antes!.... ¿Como era antes?
Pois imos facer historia… ( os deitados empezan a levantarse)
Antes, para divertirse…bailábase moito(os nenos empezar a xirar como se fora bailar pero mal)
- ¡Quietos! De estar sempre tumbados nesta pantalla non sabedes nada… ¡Fóra!
(quédase pensativo e despois di)
- Eu ben recordo…..e… bailábase así….(bailan as nenas a xota)
-Detrás delas foron aprendendo eles…..e fixose famoso aquelo de….
( bailan os nenos a raspa)
- Tamén se contaban contos…moitos contos….
Había unha vez un rei…era o rei dos reies….era o rei de ouros…un día marchou a guerra co seu cabaleiro, coa súa dama e coa súa arma…Pero armouse unha gran tormenta e foron a unha pousada, alí atoparon ó rei de copas que tamén tiña o seu cabaleiro a súa dama e a súa arma…e o de espadas e o de bastos. Chegada a hora de descansar cada grupo retirouse aos seus aposentos. Os de ouros no 1º aposento, os de espadas no 2º aposento…….. De noite houbo un tremor e tanto medo tiveron que saíron todos a xuntarse no corredor….alí armouse un gran alboroto :uns dicían unha cousa (os alumnos axudantes van cortando o montón de cartas).outros outra…era todo unha remexida .Por fin veu a calma e cada quen volveu aos seus aposentos…ata o día seguinte. Por fin, descansaron. Xa, ao amencer empezáronse a levantar ... e saíron os do 1º aposento…
_ ¡OH! todas as damas xuntas….(vai dicindo cada neno segundo vai collendo as cartas)
_OH todolos cabaleiros xuntos….
…. _ Mario__ por iso dende aquela se di…cada ovella coa súa parella.
Mario- Tamén había outros contos que non eran tan contos … mais ben parecían cousas de meigas….(Silvia e Elena)
(Entran Silvia e Elena no escenario, levan unha bolsa da que sacan un fío e unha tesoira, empeza Silvia)
Silvia- Esta é a miña compañeira Elena, aínda que nós traballamos moito, tamén aprendemos outras cousas.
Elena- ¡OOOla! Esta é a miña compañeira Silvia e aínda que traballamos moito tamén facemos otras cousas: Ides ver…aquí temos un fío ben atado ( tira del para demostrar que non se solta) e unhas tesoiras, fixádevos ben como vai o conto. Meto por un ollo da tesoira o cordón e a miña compañeira vai suxetar deste xeito.
Pois eu vou conseguir sacar de aí a tesoira sin romper o fío, sin romper as tesoiras nin a Silvia( fai o truco).(suponse que aplaudirán, se o fan hai que esperar a que paren…)
Elena- Por se aínda non collestes como se fai…¡REPETIMOS!….(coloca Silvia a tesoira no fío e colócallo a Elena para facer desta vez Silvia o truco)
Silvia-¡ Saíu! (Remata dicindo) _ E non pensedes que esto é cousa de meigas…pero habelas hainas.
Elena- hai ….hai….(vanse do escenario)
_En canto aos bailes …¡agora! Agora temos…
O requetón….(bailan todos, nenos e nenas)
-E en canto ¡ a xogos!….¡pois nada!…¡supoño que non me quedará outra!…(os nenos colócanse na forma q tiñan ó principio na pantalla) (Mario xírase hacia eles e di)_terei que volver para dentro da pantalla (antes de meterse na pantalla, despídese)
-ATA outra Amigos, (emitindo o son ¡IUP!, salta para dentro da pantalla a través do cristal)
_ (Xa dentro da pantalla, fai acenos coas mans e berra)
_ ¡EH! (berra facendo acenos como para que reparen nel) ¡ non vos olvidedes!: de vez en cando ¡SAÍDEVOS DA PANTALLA!…..Hai moitas máis cousas para poder facer….
Peza teatral escrita para escenificar,por primeira vez, polos alumnos nomeados nela.
Autora: Mª Jesús Pérez Veiga.
Suscribirse a:
Entradas (Atom)
